Etherische olie in de zwangerschap en bij kinderen

Welke etherische olie is geschikt voor in de zwangerschap en bij kinderen? Een lastig thema wat je niet zomaar op advies van een ander kunt aannemen. Voor zwangere vrouwen en baby’s zijn niet alle soorten olie geschikt. In dit blog uitgebreide informatie. 

Tijdens je zwangerschap mag je niet alle soorten olie inzetten. Simpelweg omdat deze hormoonverstorend kunnen zijn, zelfs de bevalling kunnen opwekken en wat al niet meer. Wat betreft je kindje: een baby heeft vooral mama honger. En kan niet zomaar tegen elke soort olie. Kortom, welke soorten etherische olie zijn veilig inzetbaar bij de zwangerschap en bij kinderen? Dat is waar deze blog om draait.

Etherische olie inzetten bij baby’s

Zuigelingen tot zes maanden moet men niet behandelen met etherische olie, wel met vette plantaardige olie of hydrolaten. De reukzin is erg gevoelig en de pasgeborene herkent de moeder aan haar lichaamsgeur, mits die niet geparfumeerd is, om een snelle moeder-kind band op te bouwen. Baby’s associëren de geur van de moeder met warmte, voeding, veiligheid, geborgenheid, comfort. Als de moeder een druppel lavendel of roos achter haar oor smeert, zal de baby dat herkennen met gevoelens van welbehagen. Bij afwezigheid van de moeder kunnen 1-2 druppels van deze essence op een doekje hem het gevoel van veiligheid en geborgenheid geven. Geschikte oliën zijn: kamille, lavendel, roos, jasmijn, mandarijn (rood). (bron: Gielen Aroma)

Dat doekje kan je dan bijvoorbeeld in de hoek van de babykamer neerleggen. Nooit in de wieg of het bedje zelf. Datzelfde geldt voor olie inzetten bij bijvoorbeeld de verkoudheid. Van eucalyptus en spar-achtige olie weten de meesten inmiddels wel dat je deze niet kunt inzetten bij baby’s. Gielen Aroma legt dit perfect uit:

Bij verkoudheid wordt nogal eens eucalyptus, cajeput en niaouli aanbevolen en gebruikt. Dit is echter niet geschikt voor baby’en kinderen, vooral niet als ze obstructieve ademhalingsproblemen hebben. De drie bovengenoemde oliën bevatten ongeveer respectievelijk 80%, 70% en 50% 1,8-cineol en dat lost taai slijm in de luchtwegen op. Baby’s en jonge kinderen kunnen dit echter nog niet verantwoord ophoesten. De daarvoor benodigde musculatuur moet nog ontwikkeld en geoefend worden. Door een verhoogde doorbloeding van de bronchiale slijmvliezen, die bij volwassenen met ademhalingsziekten gewenst is, kunnen die gevoelige slijmvliezen van baby’s opzwellen, een stridor veroorzaken en tot levensgevaarlijke ademnood leiden. Bij grotere kinderen en volwassenen verwijden de ademhalingswegen door olie met 1,8-cineol. Daarbij zijn ze antibacterieel en antiviraal.
Men kan een paar druppels van niaouli, cajeput en eucalyptus op een tissue druppelen en in de buurt van de neus van het kind ophangen, bijvoorbeeld in een speeltje, mobile, enz. Bij kinderen moet een verdunning aangehouden worden van 1-1,5% e.o. in basisolie. Zorg voor veilige sluitingen en voor afsluitbare opbergruimten voor de etherische olie. Bij buikkrampen kan een oplossing van 1%-1,5% gebruikt worden van komijn, venkel, karwei, koriander, anijs en mandarijn. Buikklachten kunnen ook hun oorsprong vinden in onverwerkte of heftige indrukken. Rust en geborgenheid is dan het belangrijkste. 

Deze etherische olie kun je niet inzetten bij kinderen:

Alsem                                             Artemisia absinthium
Basilicum                                        Ocimum basilicum
Bijvoet                                           Artemisia vulgares
Ceder                                             Cedrus atlantica
Cipres                                            Cipressum semper virens
Citroenkruid                                   Citrus limonia
Eucalyptus/globulus                       Eucalyptus globulus
Eucalyptus/polybractea                  Eucalyptus polybractea
Kamfer                                           Cinnamomum camphora
Kaneelschors                                 Cinnamomum verum
Komijn                                            Cuminum cyminum
Munt                                               Mentha piperita japonicae
Noortmuskaat                                 Myristica fragrans
Peterselie                                       Petroselinum crispum
Ravensara                                      Ravensara aromatica sonnerat
Rozemarijn                                     Rosmarinus officinalis
Salie                                               Salvia officinalis
Venkel, bitter                                  Foeniculum vulgare (bron)

Deze etherische olie kun je wel inzetten bij kinderen

Gebruik voor kinderen verse, niet geoxideerde olie. Verdun de olie tot hoogstens 1-2% voor kinderen boven de 10 jaar. Daaronder verdunnen tot 1,5%. Indien mogelijk de kinderen zelf zoveel mogelijk de olie laten kiezen. Baby massage onder deskundige leiding van gediplomeerden. Baby’s onder de zes maanden alleen een of twee druppels verdampen in het kamertje, liefst deskundige inschakelen.
Amyris                                                         Amyris balsamifera
Benzoë                                                       styrax 
Bergamot                                                    Citrus aurantium ssp. Bergamia
Cajuput                                                       Meleleuca leucadendra
Ceder (vanaf 6jr)                                       Cedrus atlantica
Citroen                                                        Citrus limon
Citroen euc.                                                Corymbia citriodora
Citronella                                                    Cymbopogon nardus/winterianus
Cipres                                                         Cupressus sempervirens
Engelwortel                                                 Angelica archangelica
Hysop                                                          Hyssopus decumbens
Kamille, echte                                              Matricaria chamomilla
Kamille, roomse                                           Anthemis nobilis
Lavendel                                                      Lavandula officinalis
Lemongrass                                                 Cymbopogon flexosus
Mandarijn, rode                                            Citrus reticulata (zonder coumarinen)
Neroli                                                            Citrus aurantium
Petitgrain                                                      Citrus aurantium
Pomerans                                                     Citrus aurantium
Roos                                                             Rosa damascena
Rozenhout                                                    Aniba rosaeodora
Sandelhout                                                   Santalum album/-spicatum
Tea tree                                                        Melaleuca alternifolia
Venkel                                                           Foeniculum vulgare 
Zilverspar                                                      Abies alba.
    
Kaneel – komijn – koriander – manuka – nigella –  strobloem  –  tijm – kunnen ook voor kinderen gebruikt worden, maar dan onder deskundige leiding of alleen verdampen in geringe mate. Bron: Gielen Aroma
Bron: www.annetanne.be/vrouwenkruiden/zwangerniet

Veilige verdunningen van olie bij kinderen

• verlaag aangegeven verdunningen met de helft
• verdun altijd met een draagolie
• doe je eigen onderzoek (ja, ook na dit blog of een advies)
• diffuse niet bij kinderen onder de 1 jaar
• diffuse sowieso niet langer dan een half uur
• bewaar de olie op een plek waar je kindje er niet bij kan
• bewaar de olie koel en donker
• bewaar soorten citrus olie in de koelkast
• houdt de roosters open als je de diffuser gebruikt

Extra: in dit blog van Aromalifestyle een algemeen stukje over veilig gebruik

Belangrijk is dat we onze kinderen helpen om zelf goed een weerstand op te bouwen. Dat begint bij sporten, gezonde voeding, het doormaken van de klassieke kinderziekten en de nodige supplementen. Natuurlijk kan olie een ondersteunende rol spelen. Het is geen vervanger van geneesmiddelen. Bezoek de huisarts wanneer nodig en zorg goed met je gezonde verstand voor je lijf.

Zwangerschap en etherische olie

Het is belangrijk om hier ook weer te beseffen dat EO niet zomaar kunnen worden ingezet. Ook hier een stukje van Gielen Aroma:

Regel is zeker dat alle opwekkende oliën de eerste drie maanden moeten worden gemeden, zeker bij vrouwen die reeds een problematische zwangerschap, of miskraam hebben gehad en/of die geen stabiele gezondheid hebben.

Vooral in de eerste 3-4 maanden, als het zenuwstelsel, alle organen en ledematen worden gevormd, is een embryo extreem gevoelig voor ingrepen en storingen. Indien daarna een behandeling met etherische olie volgt, dan liefst door een ervaren verloskundige. De foetus is uiteraard minstens zo of nog gevoeliger dan de baby. De reuk van de zwangere vrouw is meestal extreem gevoelig voor penetrante en sterke geuren. Daarom is het belangrijk, alleen olie te gebruiken die bij haar goed aanvoelen. (Lijstje welke olie en welke niet, via deze link)

De verdamping via een diffuser kan heftig zijn. Dat merk je aan prikkende of pijnlijke ogen bijvoorbeeld. Daarom kan je ook verdampen via een oliesteentje, pot pourri of (gezonde) geurkaars. Dan ligt de concentratie minder hoog. Belangrijk is dat wanneer je zwanger bent of niet, niet elke dag dezelfde olie verdampt en zeker niet langer dan een half uur. Na een half uur is de lever genoeg belast.

Deze olie kun je niet gebruiken tijdens de zwangerschap (en ook vermijden met borstvoeding):

Alant, Griekse                              Inula helenium
Anijs                                            Pimpinella anisum
Basilicum                                     Ocimum basilicum
Cayenne peper                           Capsicum annuum
Ceder                                          Cedrus atlantica
Cipres                                         Cypressus sempervirens
Ciste-roos                                   Cistus labdanifera
Davana                                       Artemisia pallens
Dille                                            Anethum graveolens
Duizendblad                               Achillea millefolium
Engelwortel                                Angelica archangelica
Fenegriek                                   Trigonella foenum-graecum
Heiligenbloem                             Santolina chamaecyparissus
Hop                                             Humulus lupulus
Hysop                                          Hyssopus officinalis
Ijzerhard                                     Lippia citriodora / Verbena officinalis
Jeneverbes                                 Juniperus communis
Kalmoes                                      Acorus calamus
Kamfer                                        Cinnamomum camphorqa
Karwij                                         Carum carvi
Koriander                                    Coriandrum sativum
Kruidnagelboom                          Syzygium aromaticum
Lavas                                          Levisticum officinale
Lavendel                                     Lavendula augustifolia
Marjolein, echte                          Origanum marjorana
Marjolein, wilde                           Origanum vulgare
Mierikswortel                               Armoracia rusticana
Mirre                                            Commiphora myrrha/-molmol
Moederkruid                                 Panacetum parthenium
Moerasspirea                               Filipendula ulmaria
Nootmuskaat                               Myristica fragrans
Oregano                                      Origanum vulgare
Pepermunt                                   Mentha piperita
Peterselie                                     Petroselinum crispum
Polei                                             Mentha pulegium
Rozen                                           Rosa centifolia/damascena
Rozemarijn                                   Rosmarinus officinalis
Saffraan                                       Crocus sativus
Salie                                             Salvia officinalis
Selderij                                         Apium graveolens
Scharlei                                        Salvia sclarea
Sinaasappel, bittere                     Citrus aurantium
Tijm, echte                                    Thymus vulgares
Tijm, wilde                                    Thymus serpyllum
Valeriaan                                      Valeriana officinalis
Venkel                                          Foeniculum vulgare
Vlier, gewone                               Sambucus nigra
Wierook                                        Boswellia carterii
Zevenboom                                  Juniperus sabine.
Basisolie: Lijnzaad                        Linum ussitatissimum

Welke soorten etherische olie zijn wel veilig inzetbaar

Alleen onder deskundige begeleiding:
Wel te gebruiken tijdens zwangerschap, behalve de eerste drie maanden, zijn de volgende oliën in een oplossing van 0,5-1% in een basisolie, dat wil zeggen 5-10 druppels op 50 ml. basisolie. Doseringen niet overschrijden. Bij twijfel niet gebruiken. Verdampen is wel mogelijk.
Verkoudheid, griep, sinusitis: cajeput, eucalyptus, niaouli, den.
Spijsvertering en huidverzorging: kamille.
Bloedcirculatie: geranium ( zeer lage dosering).
Opwekkend: wierook.
Ontspannend: lavendel.
Hoge bloeddruk en aderen: citroen.
Kalmerend en huidverzorging: neroli.
Urinewegen, vochtophoping: sandelhout.
Harmoniserend, striae: mandarijn met jojobaolie. (Bron: GielenAroma)

Wil je hier nog meer over lezen? Dit was de informatie beknopt. Maar je kunt nog veel meer lezen op de websites die ik eerder linkte. Volg ons instagramaccount waar Mary en ik meer delen over olie. Vraag voor deskundig advies altijd een aromatherapeut of natuurarts.

Ook lezen: waar moet ik op letten bij het kopen van olie?